İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı (IDAY) İstanbul’da düzenlenen açılış kongresinin ardından resmen kurulmuş ve konferansın dönem başkanlığına Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan seçilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nden yapılan yazılı açıklamaya göre, Yargıtay’ın İstanbul’da düzenlediği İslam Dünyası Anayasa Yargısı Açılış Kongresi kapsamında 23 Aralık 2022 tarihinde İstanbul Swissotel the Bosphorus’ta bir sempozyum düzenlendi. Anayasa Mahkemesi Başkan Yardımcısı Hasan Tahsin Gökcan’ın başkanlığında gerçekleştirilen “Temel Hakların Korunmasında Yüksek Mahkemelerin Rolü” konulu ilk oturumda İslam ülkelerinin anayasa mahkemesi başkanları sunum yaptı.
“İslam Ülkelerinde Anayasaya Uyumun Denetiminde Farklı Modeller” konusunun görüşüldüğü ikinci oturuma, Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Kadir Özkaya başkanlık etti. Gün boyu süren oturumlarda yüksek yargı mensupları ilgili konularda sunumlar yaparak fikir alışverişinde bulundular.
IDAY RESMİ OLARAK KURULDU
24 Aralık’ta Anayasa Mahkemesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı’nın (IDAY) Açılış Kongresi’ne, İslam dünyasından 32 anayasa mahkemesi ve yüksek mahkeme ve uluslararası kuruluşun anayasal yargı yetkisini kullanan başkanları ve temsilcileri katıldı. 15 Aralık 2018 tarihli İstanbul Beyannamesi ve 17 Eylül 2021 tarihli Bandung Beyannamesi esas alınarak İslam dünyasının anayasal yargı mercilerine yönelik resmi ve bağımsız bir yargı platformu kurulmasına karar verildi.
Ayrıca Bandung Beyannamesi ile görevlendirilen Çalışma Komisyonu tarafından hazırlanan kanun taslağı görüşülerek kabul edilmiş ve İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı resmen kurulmuştur. Tüzüğün imzalanmasının ardından İslam Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı’nın resmen kurulduğunu açıklayan İstanbul Bildirgesi, Anayasa Mahkemesi Üyesi Engin Yıldırım tarafından okundu.
TÜRK AYI YÖNETMELİĞİ ONAYLANDI
Konferansta 22-24 Nisan 2022 tarihleri arasında kurulan Türk Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı’na (TÜRK-AY) ilişkin tüzük kabul edilerek imzalandı. Konferansa TÜRK-AY üyesi Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile KKTC gözlemci olarak katıldı.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, İDAY ve TÜRK-AY’ın birinci elden lideri seçildi.
Konferansın bildiri metninde şunlar kaydedildi:
“Anayasanın ve bu anayasal bedellerin bekçisi olan İslam dünyasının anayasa/yüksek mahkeme/şûraları ve muadili kurumlarının liderleri ve temsilcileri olarak, hukukun üstünlüğünü sağlamanın yanı sıra, hukukun üstünlüğünü de sağlıyoruz. ve tüm insanlığın onurlu bir vaziyette, çeşitli din ve inançlarla barış içinde, insan yaşamının unsurlarına zarar veren, yabancı düşmanlığı ve İslamofobi teşkil eden söylem ve uygulamalara karşı mücadeleye olan bağlılığımızı beyan ederiz. anayasa adaleti, yukarıda belirtilen değer ve unsurların geliştirilmesi ve uyumlaştırılması amacıyla anayasal konular bağlamında bilgi ve iyi uygulama örnekleri paylaşarak ortaklık taahhüdümüzü teyit ederiz. bu kurumlar arasındaki işbirliği ve deneyim ve bilgi alışverişi, aramızdaki işbirliğini büyük ölçüde artıracaktır. Bu kurumların başarı ve süreklilik için bu hedeflere ulaşması ve bu hedeflere ulaşılması, bu özerk ve bağımsız yargı çerçevesini oluşturan anayasal yargı mercilerinin bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile yakından ilgilidir. :
1- Resmi yargı platformunun resmi adının ‘İslam Dünyası Anayasa Yargı Yetkileri Konferansı (CCJ-I)’ olarak kabul edilmesi;
2- İDAY Tüzüğü’nün kabulü;
3- İDAY’in bir sonraki kongresinin üyeler meclisinin belirleyeceği yerde yapılması.
Bugün burada bulunan heyetin lider ve temsilcileri, bu başarılı ve verimli açılış kongresinde gösterdikleri misafirperverlik için Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi’ne sonsuz teşekkürlerini sunarken, tüm Çalışma Komisyonu üyelerine de şükranlarını sunarlar. görevlerini özveriyle ve özveriyle yerine getirenler.”
